Nói đến cây gõ đỏ chắc hẳn nhiều người đang tự hỏi không biết đây là cây gì mà lại có cái tên sao lạ lẫm đến như vậy? Thật ra cây còn có tên gọi khá là cây Hổ Bì hay cây Cà Te. Đây là một loại cây có gỗ thuộc nhóm I, nhóm gỗ quý hiếm của Việt Nam được liệt kê trong sách đỏ. Gỗ của cây gõ đỏ có vân màu đỏ đẹp được dùng nhiều trong trang trí đồ nội thất, đồ thủ công mỹ nghệ tinh sảo, sang trọng và bền đẹp. Hiện nay cây gỗ đỏ đang được nhân giống và trồng rộng rãi nhiều hơn trước có thể đang đi trên đường bạn sẽ vô tình gặp những cây gõ đỏ trồng ở đó nhưng nếu chưa được nhìn thấy cây bao giờ hay chưa biết được về đặc điểm của cây thì chắc hẳn bạn sẽ bỏ qua cây quý hiếm này nhé. Để hiểu hơn về cây này, hãy cùng tôi đi tìm hiểu ngay nhé.
Tên thường gọi: Cây Gõ Đỏ, Cà Te, Hổ Bì
Tên khoa học: Afzelia xylocarpa
Họ thực vật: Fabaceae (họ Đậu)
Nguồn gốc: Từ nhiều nước ở châu Á như Camouchia, Là, Thái Lan, Trung Quốc….còn ở Việt Nam hiện nay cây gõ đỏ được phân bố rộng từ Bắc vào Nam.
Đặc điểm nổi bật từ cây gõ đỏ
Cây gõ đỏ là cây thuộc dạng cây thân gỗ lớn, nó có chiều cao trung bình từ 25 cho đến 30m, đường kính của thân từ 0,8-1m, cây rụng lá nhiều thành từng đợt. Vỏ thân gõ đỏ sần sùi và có màu xám trắng, trên vỏ có nhiều lỗ màu nâu. Cây phân cành nhánh thấp, cành thưa nên tán tuy rộng nhưng không dày, các cành non nhẵn. Lá của cây gõ đỏ thuộc loại kép lông chim chẵn 1 lần, mỗi lá mang 3-5 đôi lá chét, các lá chét có hình trái xoan, lá dài 5-6cm, đầu lá khá nhọn, gốc lá tù hoặc có hình gần tròn, phiến lá nhẵn ở cả hai mặt, lá có màu xanh mát mắt.
Trong tự nhiên, nhiều cây có chiều cao lên tới 40 mét.
Cây gõ đỏ thường mọc thành từng cụm hoa có hình chùy mọc ở đỉnh cành hay ngọn cây, có chiều dài từ 5-15cm, hoa lưỡng tính và những tràng hoa màu trắng hồng hoặc có thể có màu hồng dài từ 5-12mm, mặt trong có lông. Cây gõ đỏ thường ra hoa vào tháng 3-4 và quả được tạo thành vào mùa thu quả chín vào tháng 10-11. Quả của cây gõ đỏ có dạng hình quả đậu có chiều dài từ 15-20cm, dày khi già quả hoa gỗ với lớp vỏ có màu nâu thẫm hoặc gần như có màu đen, trong mỗi quả có chứa từ 5-8 hạt. Hạt gõ đỏ có hình trứng, dày, có vỏ màu nâu thẫm hay màu đen, ở phần gốc có áo hạt cứng màu da xam, các hạt của cây gõ đỏ có khả năng tái sinh mạnh mẽ.
Gỗ của cây gõ đỏ rất đẹp mắt, lõi màu đỏ nhạt hoặc đỏ đậm, nó có các vân đen giống da hổ có lẽ vì thế cây còn có tên gọi là hổ bì. Cây gõ đỏ có các nu gỗ trên thân cây có vân xoáy khá đẹp đó. Các nu gỗ là sự hình thành các vân biến thiên của thân gỗ bởi nó thường trải qua quá trình thương tật ví dụ như bị chặt chém, sét đánh hay sâu bệnh hại…khi đó cây sẽ dồn hết chất dinh dưỡng nuôi phần thương tật ấy các vết thương tật đó phát triển khác biệt.
Gỗ của cây gõ đỏ rất nặng, thớ mịn và bền nó rất cứng. Đặc biệt gỗ không bị mối mọt gỗ dễ gia công, chịu được nắng mưa vì thế mà gỗ của cây này khá quý hiếm. Khi đánh bóng nổi vân lên rất đẹp vì thế nó được ưa chuộng đề đóng đồ nội thất, chạm khảm rất sang trọng.
Tác dụng của cây gõ đỏ
Cây gõ đỏ là một cây bóng mát có kích thước lớn, tán cây là xanh quanh năm vì thế nó được trồng để tạo bóng mát và cảnh quan đẹp cho sân vườn, nhà hàng, công viên, nhà máy, khu đô thị…hay trồng thành những hàng rào bảo vệ nhà, sân vườn, biệt thự.
Ngoài tác dụng chính để che mát, cây còn góp phần làm cho môi trường thêm trong lành hơn với việc loại bỏ các chất khí, độc hại, nhả oxy. Đồng thời nó còn được dùng để chế tạo đồ nội thất sang trọng như giường tủ, bàn ghế, tranh điêu khắc…và một công dụng quan trọng nhất là cây gõ đỏ có thể trồng thành rừng lớn có tác dụng cải tạo đất và cây gỗ có hiệu quả kinh tế cao.
Cách trồng và chăm sóc cây gõ đỏ
Gõ đỏ dễ trồng, nó có khả năng sinh trưởng mạnh nhưng tốc độ chậm không nhanh như những cây khác. Cây gõ đỏ ưa sáng nên ta trồng cây thì nên trồng ở nơi có nhiều ánh sáng, thoáng để cây phát triển tốt nhất.
Cây gõ đỏ ưa đất tầng sâu, đặc biệt cây được nhân giống bằng hạt, trong tự nhiên hạt gõ đỏ tự rơi xuống và mọc thành cây trên đất hoặc trên những sườn đất có khả năng thoát nước tốt, cây có thể chết nếu bị ngập úng đó nhé.
Cây gõ đỏ không ưa quá nhiều nước, nó ưa lượng nước trung bình vì thế sẽ bớt được thời gian chăm sóc cho cây. Ta có thể dùng vôi bôi vào thân cây, nó sẽ có tác dụng phòng ngừa sây bệnh đục thân cho cây nhé.
