Có lẽ khi nhắc đến núi rừng Tây Bắc, người ta thường liên tưởng ngay đến hình ảnh những cánh hoa ban tuyệt đẹp. Hình ảnh loài hoa ban mang trong mình vẻ đẹp quyến rũ cùng mùi hương ngây ngất, say đắm lòng người sẽ in sâu vào tâm trí mỗi ai được chiêm ngưỡng chúng. Đến với vùng núi Tây Bắc vào mùa hoa ban nở là một trong những thời điểm đẹp nhất năm. Những cánh hoa trắng muốt, cũng có khi nhiều màu sắc sặc sỡ rung rinh trước gió như mời chào mọi người đến với vùng đất này.
Đôi nét về hoa ban – loài hoa vua của núi rừng Tây Bắc
Ngày nay hoa ban được nhân giống và trồng phổ biến tại nhiều tuyến phố, cảnh quan khuôn viên công cộng,… khiến nhiều người lầm tưởng về nguồn gốc xuất xứ của loài hoa này. Hoa ban vốn được coi là loài hoa vua của núi rừng Tây Bắc, là biểu tượng cũng như niềm tự hào của người dân nơi đây.
Nguồn gốc, tên gọi của loài hoa ban
Cây hoa ban người ta thường gọi với một cái tên dân dã là cây mòng giò, hoa ban được dịch theo tiếng thái có nghĩa là loài hoa ngọt, ngọt ở đây là ngọt ngào, da diết đúng như vẻ đẹp của loài hoa này.
Tên khoa học của cây hoa ban: Bauhinia variegata L.
Cây hoa ban thuộc họ: Vang (CAESALPINIACEAE)
Loài hoa ban có nguồn gốc ở khu vực đông nam châu Á, phân bố tập trung ở miền nam Trung Quốc trải dài đến phía Tây của Ấn Độ sau đó được nhân giống, trồng rộng rãi tại nhiều nơi trên thế giới. Ở Việt Nam, loài hoa này phân bố chủ yếu ở miền núi phía bắc, đặc biệt là khu vực núi rừng Tây Bắc. Ngày nay hoa ban được trồng rộng rãi ở nhiều nơi, không cần phải đi xa mà ngay giữa phố phường Hà Nội hay bất cứ tỉnh nào ở miền Bắc vào khoảng giữa tháng 2, tháng 3 cũng có thể ngắm những con đường, những cây hoa ban nở rộ vô cùng đẹp mắt.
Ý nghĩa của cây hoa ban
Cây hoa ban được biết đến trong tình yêu, nó thể hiện cho sự chân thành, thanh cao, một tình yêu chung thủy, son sắc, gắn bó keo sơn. Loài hoa này gắn với câu chuyện tình yêu của nàng Ban và chàng Khum trong câu chuyện sự tích của người Tày. Loài hoa này còn là biểu trưng cho sức sống mãnh liệt, không ngại khó khăn gian khổ, vượt lên bằng ý chí kiên cường không chịu khuất phục.
Đặc điểm nổi bật của cây hoa ban
Hoa ban là cây thuộc loại thân gỗ, cây cao khoảng từ 5-12m, tùy vào điều kiện khí hậu và mức độ chăm sóc mà cây sẽ cho chiều cao khác nhau. Thân và cành hoa ban có vỏ màu nâu sẫm, khi cây còn non nó được bao phủ một lớp lông tơ mịn màng và mất dần khi cây trưởng thành.
- Đặc điểm hình thái của lá hoa ban:
Lá hoa ban mọc theo hình so le nhau, cuống lá có hình trái tim phần rìa hình tròn, phía đầu lá khuyết sâu thành hai thùy nông. Hai mặt lá khá nhẵn và không có răng cưa ở phần mép lá. Những lá non cũng có lông tơ và phần cuống lá dài, còn những lá già thì lớp lông tiêu biến, cuống lá ngắn dần lại và có màu xanh gân lá nổi lên phần trên lá có màu vàng hơn.
- Đặc điểm hình thái của bông hoa ban:
Hoa ban có nhiều màu như hoa màu tráng, màu đỏ tím… mùi hương thơm thoang thoảng, dễ chịu. Có lẽ bởi mùi thơm như vậy mà hoa ban thu hút được khá nhiều loại côn trùng khác nhau nhất là các loài ong, bướm đến lấy mật, bởi nhị hoa ban khá ngọt ngào.
Hoa có 5 cánh từ màu tím ở giữa chuyển dần sang hồng nhạt cho đến màu trắng, đường kính mỗi bông hoa khoảng từ 8-12cm. Hoa ban thường mọc thành từng cụm, mỗi cụm cho khá nhiều bông hoa khác nhau, hoa được mọc ra từ các kẽ lá hoa kho nở xòe ra khá to. Hoa ban thường nở vào khoảng giữa tháng 2 hàng năm, thời gian hoa khoe sắc có thể kéo dài từ 2-3 tháng. Khi hoa nở rộ, trông cây hoa ban như chỉ mang trên mình những bông hoa mà không thấy lá đâu cả. Sau khi hoa tàn, cây bạn còn cho quả nữa nhé. Quả ban dẹp và nhẵn, trong quả có chứa nhiều hạt.
Hoa ban mang vẻ đẹp đặc trưng, là niềm tự hào của người dân Tây Bắc mỗi khi nhắc tới
Ứng dụng của cây hoa ban
Vào mùa hoa ban nở, những người dân Tây Bắc lại nhộn nhịp đón chào những đoàn khách du lịch, tham quan vẻ đẹp mê mẩn của hoa, nơi mang đến vẻ đẹp của núi rừng và cũng là nơi hẹn hò của các đôi lứa. Hiện nay, cây hoa ban không chỉ được trồng ở những vùng núi cao mà đồng bằng hay tại thủ đô Hà Nội cũng được trồng khá nhiều rồi nhé.
- Cây hoa ban là một loại cây bóng mát đang khá được ưa chuộng, cây được trồng ở đường phố, công viên, các công trình công cộng, trung cư, trường học…để làm đẹp cho khuôn viên đô thị, tạo sự ấn tượng đồng thời nó còn mang ý nghĩa như một món quà tinh thần, đặc sản của Tây Bắc đến với vùng thành thị.
- Trồng cây hoa ban không chỉ làm cho cảnh quan thêm đẹp hơn, bầu không khí thêm trong lành hơn mà nó còn mang hơi hướng của núi rừng len lỏi vào từng con đường, ngõ phố, làm cho con người như hòa nhập với thiên nhiên, tạo cho con người ta có một tinh thần thoải mái, thư giãn sau những giây phút mệt nhọc với sự xô bồ của cuộc sống.
- Ngoài tác dụng làm đẹp, cây hoa ban còn được sử dụng để chế biến món ăn như một thứ đặc sản nổi tiếng, người ta thường lấy hoa, búp cây ban để nấu canh, làm gỏi, nộm hay để xào cũng rất ngon nhé. Để tỏ lòng thành kính đối với những người đã khuất, người Tây Bắc còn sử dụng hoa ban để dâng lên bàn thờ tổ tiên những dịp lễ hay đầu năm mới.
Thật không hổ danh loài hoa vua của núi rừng Tây Bắc, hoa ban mang vẻ đẹp khiến bất cứ ai cũng yêu mến
Cách trồng và chăm sóc cây hoa ban
Hoa ban là một cây có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, nó có khả năng dễ dàng thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu, chịu được khắc nghiệt và kháng sâu bệnh tốt. Tuy nhiên khi cây còn nhỏ, hay lúc mới trồng ta cần lưu ý chăm sóc và bảo vệ cẩn thận, nên dùng cọc chống cây hay làm hàng rào xung quanh để tránh cây hoa ban bị gãy đổ do những tác động bên ngoài.
- Đất trồng hoa ban cũng cần là loại đất tơi xốp, đủ chất dinh dưỡng và đảm bảo đất thoát nước tốt để cây không bị ngập úng vào mùa mưa.
- Cây hoa ban ưa sáng vì thế nên trồng cây ở nơi thông thoáng, có nhiều gió như thế cây vừa ít bị sâu bệnh lại cho hoa nhiều hơn nữa nhé. Tốt nhất nên chọn vị trí trồng không bị che khuất bởi mái che hay dưới bóng cây to khác.
- Vì hoa ban là cây thân gỗ sống lâu năm nên lúc mới trồng ta không cần tưới nước quá nhiều, cây sẽ dễ bị ngập úng và chết, chỉ nên tưới khi đất bề mặt bị khô se lại. Khi cây đã ổn định, sau trồng khoảng 4-5 tháng bạn có thể không cần tưới cho cây mà cây sẽ tự hút nước trong đất và từ lượng nước mưa.
Hình ảnh cây hoa ban nở rộ khoe sắc giữa núi rừng Tây Bắc
Trên đây là toàn bộ những kiến thức cũng như điều cần lưu ý khi trồng cây hoa ban, nếu có thắc mắc về kỹ thuật cần tư vấn, bạn có thể gọi về số hotline: 0985226782
